Stok: Tanımı, Türleri ve Yönetimi
Stok, bir şirketin üretim veya satış amacıyla elinde bulundurduğu hammadde, yarı mamul veya mamul mallardır. Stok yönetimi, bu malların tedarik, depolama ve dağıtım süreçlerinin etkin bir şekilde yönetilmesini kapsar.
Stok yönetiminin temel amacı, şirketin ihtiyaç duyduğu malları doğru zamanda, doğru miktarda ve doğru maliyetle tedarik etmektir. Bu, şirketin üretim ve satış faaliyetlerinin aksamadan yürütülmesini ve müşteri memnuniyetinin sağlanmasını sağlar.
Stok Türleri
Stok, çeşitli kriterlere göre farklı türlere ayrılabilir. Bunlardan bazıları şunlardır:
- Hammadde Stoğu: Üretim sürecinde kullanılan temel malzemelerdir.
- Yarı Mamul Stoğu: Üretim sürecinin tamamlanmamış ürünleri veya bileşenleridir.
- Mamul Stoğu: Üretim süreci tamamlanmış ve satışa hazır ürünlerdir.
- Güvenlik Stoğu: Beklenmeyen talep artışlarına veya tedarik kesintilerine karşı tutulan stok miktarıdır.
- Sezonluk Stoğu: Mevsimsel olarak değişen taleplere göre tutulan stok miktarıdır.
- Stratejik Stoğu: Uzun vadeli hedefler veya acil durumlar için tutulan stok miktarıdır.
Stok Yönetimi Süreci
Stok yönetimi süreci, aşağıdaki adımlardan oluşur:
- Stok Hedeflerinin Belirlenmesi: Şirket, stok yönetimi hedeflerini belirleyerek işe başlar. Bu hedefler, şirketin üretim ve satış stratejileriyle uyumlu olmalıdır.
- Stok Seviyelerinin Belirlenmesi: Şirket, stok hedeflerine ulaşmak için gereken stok seviyelerini belirler. Bu, talep tahmini, üretim planlaması ve tedarik zinciri yönetimi gibi faktörlere göre yapılır.
- Stok Tedariği: Şirket, stok seviyelerini korumak için gerekli malları tedarik eder. Bu, tedarikçilerle anlaşmalar yaparak veya kendi üretim tesislerini kurarak yapılabilir.
- Stok Depolama: Şirket, tedarik edilen malları uygun koşullarda depolar. Bu, depolama tesislerinin seçimi, depolama yöntemlerinin belirlenmesi ve stokların düzenli olarak kontrol edilmesi gibi işlemleri kapsar.
- Stok Dağıtımı: Şirket, stoklarını müşterilerine veya satış noktalarına dağıtır. Bu, dağıtım kanallarının seçimi, dağıtım planlamasının yapılması ve dağıtım sürecinin izlenmesi gibi işlemleri kapsar.
Stok Yönetiminde Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar
Stok yönetiminde dikkat edilmesi gereken bazı hususlar şunlardır:
- Stok Maliyetleri: Stok tutmanın maliyeti, şirketin karlılığını etkileyen önemli bir faktördür. Bu nedenle, stok seviyeleri belirlenirken stok maliyetleri dikkate alınmalıdır.
- Stok Devir Hızı: Stok devir hızı, stokların ne kadar sıklıkla satıldığını gösteren bir ölçüdür. Stok devir hızı yüksek olan şirketler, stok maliyetlerini düşürebilir ve stokların değer kaybetmesini önleyebilirler.
- Stok Kayıpları: Stok kayıpları, stokların çalınması, hasar görmesi veya bozulması gibi nedenlerle meydana gelir. Stok kayıplarını önlemek için uygun önlemler alınmalıdır.
- Stok Finansmanı: Stokların finansmanı, şirketin nakit akışını etkileyen önemli bir faktördür. Şirketler, stoklarını finanse etmek için çeşitli yöntemler kullanabilirler.
Faydalı Siteler ve Dosyalar