Bilişsel Psikolojide Engelleme
Giriş
Engelleme, bilişsel psikolojide, daha önce öğrenilen bilgilerin yeni bilgilerin öğrenilmesini veya hatırlanmasını engellediği bir fenomendir. Bu, öğrenme ve hafıza süreçlerinin anlaşılmasında önemli bir kavramdır.
Engelleme Türleri
İki ana engelleme türü vardır:
- Proaktif Engelleme: Daha önce öğrenilen bilgiler, daha sonra öğrenilen bilgilerin hatırlanmasını engeller.
- Retroaktif Engelleme: Daha sonra öğrenilen bilgiler, daha önce öğrenilen bilgilerin hatırlanmasını engeller.
Engelleme Mekanizmaları
Engellemenin birkaç olası mekanizması vardır:
- Müdahale: Yeni bilgiler, daha önce öğrenilen bilgilerle aynı kodlama veya depolama alanını kullanır ve bu da karışıklığa neden olur.
- Çıkarma: Yeni bilgiler, daha önce öğrenilen bilgilerin yerini alır ve bu da daha önce öğrenilen bilgilerin unutulmasına neden olur.
- Zayıflama: Yeni bilgiler, daha önce öğrenilen bilgilerin gücünü zayıflatır ve bu da hatırlanmasını zorlaştırır.
Engelleme Etkilerini Azaltma
Engelleme etkilerini azaltmak için birkaç strateji vardır:
- Aralıklı Tekrar: Bilgileri zaman içinde aralıklı olarak tekrarlamak, engellemeyi azaltmaya yardımcı olabilir.
- Bağlamsal İpuçları: Yeni bilgileri, daha önce öğrenilen bilgilerle farklı bir bağlamda öğrenmek, engellemeyi azaltmaya yardımcı olabilir.
- Aktif Geri Çağırma: Yeni bilgileri aktif olarak geri çağırmak, engellemeyi azaltmaya yardımcı olabilir.
Engellemenin Uygulamaları
Engelleme, öğrenme ve hafıza süreçlerini anlamada önemli bir kavramdır. Ayrıca, aşağıdakiler gibi çeşitli uygulamalara sahiptir:
- Eğitim: Öğretmenler, engelleme etkilerini azaltmak için aralıklı tekrar ve bağlamsal ipuçları gibi stratejiler kullanabilirler.
- Pazarlama: Pazarlamacılar, tüketicilerin ürünlerini hatırlamasını sağlamak için engelleme etkilerini kullanabilirler.
- Sağlık: Doktorlar, hastaların tıbbi bilgileri hatırlamasına yardımcı olmak için engelleme etkilerini kullanabilirler.
İlgili Kaynaklar