Dünyanın Şekli ve Hareketleri
Dünya, güneş sistemimizdeki üçüncü gezegendir ve benzersiz şekli ve hareketleriyle bilinir. Bu makale, dünyanın şekli ve hareketleri hakkında kapsamlı bir genel bakış sağlayacaktır.
Dünyanın Şekli
Dünya, mükemmel bir küre değil, hafifçe basık bir küredir. Bu, ekvator boyunca kutuplardan daha geniş olduğu anlamına gelir. Bu basıklık, dünyanın kendi ekseni etrafında dönmesinden kaynaklanır.
Dünyanın şekli, jeoid olarak bilinir. Jeoid, deniz seviyesinin ve yerçekiminin birleşik etkisini temsil eden düzensiz bir yüzeydir. Dünyanın yüzeyindeki yükseklik farklılıkları, dağlar, vadiler ve okyanuslar gibi jeolojik özellikler tarafından yaratılır.
Dünyanın Hareketleri
Dünya, iki ana hareketi gerçekleştirir:
- Dönme: Dünya, kendi ekseni etrafında batıdan doğuya doğru döner. Bu dönüş, bir günün 24 saat sürmesine neden olur.
- Yörünge: Dünya, güneşin etrafında eliptik bir yörüngede döner. Bu yörünge, bir yılın 365,25 gün sürmesine neden olur.
Dünyanın Dönmesi
Dünyanın dönmesi, Coriolis etkisine neden olur. Coriolis etkisi, hareketli nesnelerin kuzey yarım kürede sağa, güney yarım kürede sola doğru saptığı bir kuvvettir. Bu etki, rüzgar desenleri, okyanus akıntıları ve top mermilerinin uçuş yolu gibi çeşitli fenomenleri etkiler.
Dünyanın Yörüngesi
Dünyanın yörüngesi, güneşin etrafında eliptiktir. Bu, dünyanın güneşe olan mesafesinin yıl boyunca değiştiği anlamına gelir. Dünya, Ocak ayında güneşe en yakın (günberi) ve Temmuz ayında güneşe en uzak (günöte) konumdadır.
Dünyanın yörüngesi, mevsimlerin oluşmasına neden olur. Dünya güneşe doğru eğik olduğundan, güneş ışınları yıl boyunca dünyanın farklı bölgelerine farklı açılarla çarpar. Bu, yaz ve kış aylarında sıcaklık ve gün uzunluğunda değişikliklere neden olur.
Dünyanın Eksen Eğikliği
Dünyanın ekseni, yörüngesi düzlemine göre 23,5 derece eğiktir. Bu eğiklik, mevsimlerin oluşmasına neden olur. Dünya güneşe doğru eğik olduğundan, güneş ışınları yıl boyunca dünyanın farklı bölgelerine farklı açılarla çarpar. Bu, yaz ve kış aylarında sıcaklık ve gün uzunluğunda değişikliklere neden olur.
Faydalı Siteler ve Dosyalar
- Dünyanın Şekli ve Hareketleri Hakkında NASA
- Dünyanın Dönmesi ve Yörüngesi Hakkında Ulusal Okyanus ve Atmosfer İdaresi (NOAA)
- Dünyanın Şekli ve Hareketleri Hakkında Khan Academy
- Dünyanın Şekli ve Hareketleri Hakkında Bilimsel Amerikan