İşçi Çalışma Saatleri 2024-2025
Türkiye’de işçi çalışma saatleri, 4857 sayılı İş Kanunu’nun 63. maddesinde düzenlenmiştir. Bu maddeye göre, işçilerin günlük çalışma süresi 7,5 saatten fazla olamaz. Bu süre, işveren tarafından işçinin yazılı onayı ile 8 saate kadar artırılabilir. Ancak, günlük çalışma süresi hiçbir şekilde 11 saati geçemez.
İşçilerin haftalık çalışma süresi ise en çok 45 saattir. Bu süre, işveren tarafından işçinin yazılı onayı ile 48 saate kadar artırılabilir. Ancak, haftalık çalışma süresi hiçbir şekilde 60 saati geçemez.
İşçilerin günlük ve haftalık çalışma süreleri, işyerinde iş sağlığı ve güvenliğini tehlikeye düşürmeyecek şekilde düzenlenmelidir.
İşçi Çalışma Saatlerinin İstisnaları
İş Kanunu’nun 63. maddesinde yer alan işçi çalışma saatleri, bazı durumlarda istisnalara tabidir. Bu istisnalar şunlardır:
- Acil işlerde çalışan işçiler için günlük çalışma süresi 12 saate kadar çıkarılabilir.
- Vardiyalı sistemde çalışan işçiler için haftalık çalışma süresi 45 saati geçemez.
- İş sağlığı ve güvenliği açısından tehlikeli olan işlerde çalışan işçiler için günlük çalışma süresi 7,5 saati geçemez.
İşçilerin Çalışma Süreleri İçin Ücret
İşçilerin fazla çalışma süreleri için zamlı ücret almaları gerekir. Fazla çalışma ücreti, işçinin normal saatlik ücretinin %50 fazlasıdır.
İşçilerin gece çalışması için de zamlı ücret almaları gerekir. Gece çalışması ücreti, işçinin normal saatlik ücretinin %25 fazlasıdır.
İşçilerin Dinlenme Süreleri
İşçilere günlük çalışma süresi sonunda en az 11 saat, haftalık çalışma süresi sonunda en az 24 saat izin verilmesi gerekir. Bu izinler, işyerinde veya işçinin ikametgahında kullanılabilir.
İşçilere, günlük çalışma süresi içinde en az 1 saat, toplam çalışma süresi içinde en az 2 saat yemek ve dinlenme süresi verilmesi gerekir. Bu süreler, işyerinde veya işçinin ikametgahında kullanılabilir.
İşçilerin İzinleri
İşçilere, her yıl en az 20 gün yıllık izin verilmesi gerekir. Bu izinler, aralıksız olarak kullanabileceği gibi, işçinin talebi ve işverenin onayı ile birer haftalık dilimler halinde de kullanılabilir.
İşçilere, evlilik izni, doğum izni, askerlik izni, hastalık izni, süt izni gibi çeşitli izinler de verilebilir.
İşçilerin Çalışma Hakkı
İşçiler, iş sözleşmesi ile belirlenen süreler içinde çalışmak zorundadır. İşveren, işçiyi çalışma süresini aşmak üzere zorlayamaz.
İşçiler, iş sağlığı ve güvenliğini tehlikeye düşürecek şekilde çalıştırılamaz.
İşçilerin Çalışma Hakkının İhlali
İşveren, işçinin çalışma hakkını ihlal ederse, işçinin maddi ve manevi tazminat talep etme hakkı doğar. Ayrıca, işçi, işveren hakkında savcılığa suç duyurusunda bulunabilir.
İşçilerin Çalışma Saatleri ve Hakları ile İlgili Yargı Kararları
İşçilerin çalışma saatleri ve hakları ile ilgili olarak Yargıtay tarafından çeşitli kararlar verilmiştir. Bu kararlarda, işçilerin çalışma sürelerinin yasal sınırların üzerinde olmaması gerektiği, işçilerin dinlenme sürelerinin yasal olarak tanınması gerektiği, işçilerin izinlerinin yasal olarak verilmesi gerektiği gibi hususlar vurgulanmıştır.
Sonuç
İşçilerin çalışma saatleri ve hakları, işçinin temel haklarındandır. İşverenler, işçilerin bu haklarını korumak ve yerine getirmekle yükümlüdür. İşçiler, kendi haklarını bilmeli ve bu hakları korumak için gerekli tedbirleri almalıdırlar.