2018 Mesai Saatleri
Genel Olarak
Türkiye’de çalışma saatleri, 4857 sayılı İş Kanunu ile düzenlenmektedir. Bu Kanuna göre, haftalık çalışma süresi normal olarak 45 saattir. Ancak, işveren ile işçinin anlaşması halinde bu süre 40 saate kadar indirilebilir veya 48 saate kadar artırılabilir.
İş Kanunu’na göre, günlük çalışma süresi 7,5 saatten fazla olamaz. Ancak, işveren ile işçinin anlaşması halinde bu süre 11 saate kadar artırılabilir.
Haftalık çalışma süresi, işyerinde haftanın çalışılan günlerine eşit olarak bölünmek zorundadır. Ancak, işverenin günlük çalışma süresi 11 saate kadar artırması halinde, haftalık çalışma süresi 4 günlük çalışma süresine bölünebilir.
Çalışma Süresinin Hesaplanması
Çalışma süresinin hesaplanmasında, iş günü ve iş saati kavramları önemlidir. İş günü, işçinin normal olarak çalışma günü olarak kabul edilen gündür. İş saati ise, işçinin normal olarak çalışmasını gerektiren saattir.
İş Kanunu’na göre, çalışma süresinin hesaplanmasında, iş günü ve iş saati kavramları şu şekilde tanımlanmıştır:
- İş günü: Haftanın çalışılan günleridir.
- İş saati: İşyerinin çalışma saati düzenine göre işçinin normal olarak çalışmasını gerektiren saattir.
İş Kanunu’na göre, çalışma süresinin hesaplanmasında, iş günü ve iş saati kavramları şu şekilde uygulanır:
- Haftalık çalışma süresi, işyerinde haftanın çalışılan günlerine eşit olarak bölünmek zorundadır. Bu durumda, haftanın çalışılan günlerine eşit olarak bölünemeyen çalışma süresi, işyerinde haftanın çalışılan son gününe eklenir.
- İşverenin günlük çalışma süresi 11 saate kadar artırması halinde, haftalık çalışma süresi 4 günlük çalışma süresine bölünebilir. Bu durumda, haftalık çalışma süresi, işyerinde haftanın çalışılan ilk 3 gününde 11 saat, haftanın çalışılan son gününde ise 6 saat olarak uygulanır.
Fazla Mesai
İş Kanunu’na göre, haftalık çalışma süresi 45 saati aşan çalışma, fazla mesai olarak kabul edilir.
Fazla mesai ücreti, normal çalışma ücretinin saat başına düşen miktarının yüzde 50 fazlası olarak ödenir. Örneğin, 1603 lira maaş alan bir kişi 5 saat fazla mesai yaptığında, fazla mesai ücreti olarak 2773 lira alır.
Fazla mesai yaptırmak için, işverenin işçinin yazılı onayının alınması zorunludur. Ancak, aşağıdaki durumlarda işçinin yazılı onayı alınmaksızın da fazla mesai yaptırılabilir:
- Zorunlu nedenlerle işin durmasını önlemek için
- Ulusal bayram, hafta tatili ve genel tatil günlerinde çalışmayı gerektiren hallerde
- İşçinin yazılı onayı olmaksızın, fazla çalışma süresi toplamı bir yılda iki ayı aşmamak üzere, işverenin zorunlu iş yoğunluğu, üretimin artması veya bir arızanın önlenmesi gibi nedenlerle yaptırılabilir.
Geçici İşçiler
Geçici işçiler, işyerinde belirli bir süre için çalışan işçilerdir. Geçici işçilerin çalışma saatleri, işveren ile işçinin anlaşması ile belirlenir. Ancak, geçici işçilerin çalışma süreleri, işyerinde çalışan diğer işçilerin çalışma sürelerinden fazla olamaz.
Kısmi Süreli İşçiler
Kısmi süreli işçiler, işyerinde haftalık çalışma süresi 45 saatin altında olan işçilerdir. Kısmi süreli işçilerin çalışma saatleri, işveren ile işçinin anlaşması ile belirlenir. Ancak, kısmi süreli işçilerin çalışma süreleri, işyerinde çalışan diğer işçilerin çalışma sürelerinden fazla olamaz.
İşçilerin Dinlenme Hakkı
İş Kanunu’na göre, işçilere günlük en az 1 saat, haftada en az 24 saat dinlenme süresi verilir.
Günlük dinlenme süresi, işçinin günlük çalışma süresi içinde verilir. Haftalık dinlenme süresi ise, işçinin çalışma süresi içinde veya sonunda verilir.
İşçilerin İzin Hakkı
İş Kanunu’na göre, işçilere yılda en az 14 gün ücretli izin verilir. Bu izin, işçinin kıdem süresine göre artar.
İşçilerin yıllık izin hakları şu şekildedir:
- Kıdemi 1 yıldan az olanlara 14 gün
- Kıdemi 1 yıldan 5 yıla kadar olanlara 20 gün