Jandarmanın Kimlik Sorma Yetkisi
Jandarma, Türkiye Cumhuriyeti’nin iç güvenliğini ve kamu düzenini sağlamakla görevli olan silahlı bir teşkilattır. Jandarma, Polis Vazife ve Salahiyet Kanunu (PVSK) ve Jandarma Teşkilat, Görev ve Yetkileri Kanunu (JGGK) ile yetkilendirilmiştir.
PVSK’nın 4/A maddesine göre, kolluk görevlileri, suç işlenmesini önlemek, suç işlendikten sonra faillerini yakalamak, hakkında yakalama emri ya da zorla getirme kararı verilmiş olan kişileri tespit etmek, kişilerin hayatı, vücut bütünlüğü veya malvarlığı bakımından ya da topluma yönelik mevcut veya muhtemel bir tehlikeyi önlemek amacıyla, kişileri ve araçları durdurabilir ve kimlik sorma yetkisine sahiptir.
JGGK’nın 24. maddesine göre, jandarma, emniyet ve asayişi sağlama ve kamu düzenini koruma amacıyla, PVSK’da belirtilen gerekli her türlü güvenlik tedbirlerini almaya yetkilidir. Bu kapsamda, jandarma da PVSK’nın 4/A maddesinde belirtilen durdurma ve kimlik sorma yetkisine sahiptir.
Jandarmanın Kimlik Sorma Yetkisinin Şartları
Jandarmanın kimlik sorma yetkisinin doğması için aşağıdaki şartların bulunması gerekir:
- Kolluk görevlisinin, kolluk görevlisi olduğunu belirleyen belgeyi göstermesi gerekir.
- Kimlik sorma işleminin meşru bir amacının olması gerekir.
- Kimlik sorma işleminin makul bir gerekçeye dayanması gerekir.
Jandarmanın Kimlik Sorma Yetkisinin Kapsamı
Jandarmanın kimlik sorma yetkisi, kişileri ve araçları kapsar. Jandarma, bir kişiyi durdurduğunda, durdurma sebebini bildirir ve durdurma sebebine ilişkin sorular sorabilir; kimliğini veya bulundurulması gerekli diğer belgelerin ibraz edilmesini isteyebilir.
Jandarma, durdurduğu kişinin üzerinde kimlik belgesi bulunmaması halinde, kişinin kimliğini tespit etmek için gerekli tedbirleri alabilir. Bu tedbirler, kişinin el ile dıştan kontrol edilmesi, fotoğrafının çekilmesi veya parmak izinin alınması gibi tedbirleri içerebilir.
Jandarmanın Kimlik Sorma Yetkisinin Sınırları
Jandarmanın kimlik sorma yetkisi, bazı sınırlamalara tabidir. Bu sınırlamalar, kişilerin temel hak ve özgürlüklerini korumaya yöneliktir.
Jandarma, kimlik sorma yetkisini kullanırken, kişilerin kişisel verilerinin korunması hakkına saygılı olmak zorundadır. Bu kapsamda, jandarma, kişilerin kimlik bilgilerini sadece durdurma amacına yönelik olarak kullanabilir.
Jandarma, kimlik sorma yetkisini kullanırken, kişilerin özgürlük ve güvenlik hakkına da saygılı olmak zorundadır. Bu kapsamda, jandarma, kişilerin durdurma işlemine aktif olarak katılmalarını sağlamak zorundadır.
Jandarmanın Kimlik Sorma Yetkisinin İhlali
Jandarmanın kimlik sorma yetkisinin ihlali, kişilerin temel hak ve özgürlüklerinin ihlali anlamına gelir. Bu nedenle, jandarma tarafından kimlik sorma yetkisinin ihlal edilmesi halinde, kişilerin hukuki yollara başvurma hakları vardır.
Jandarmanın kimlik sorma yetkisinin ihlali halinde, kişilerin başvurabilecekleri hukuki yollar şunlardır:
- İdari başvuru: Jandarma tarafından kimlik sorma yetkisinin ihlal edildiği iddiasıyla, idari makamlara şikayette bulunulabilir.
- Adli başvuru: Jandarma tarafından kimlik sorma yetkisinin ihlal edildiği iddiasıyla, adli makamlara suç duyurusunda bulunulabilir.
Sonuç
Jandarma, kamu düzenini ve güvenliğini sağlamak amacıyla, kimlik sorma yetkisine sahiptir. Ancak, bu yetki, kişilerin temel hak ve özgürlüklerini korumaya yönelik sınırlamalara tabidir. Jandarma tarafından kimlik sorma yetkisinin ihlali halinde, kişilerin hukuki yollara başvurma hakları vardır.
Ek Bilgiler
Jandarmanın kimlik sorma yetkisini kullanırken dikkat etmesi gereken bazı hususlar şunlardır:
- Kimlik sorma işlemi, mümkün olduğunca kısa sürede tamamlanmalıdır.
- Kimlik sorma işlemi, kişilerin onuruna ve saygınlığına uygun bir şekilde yapılmalıdır.
- Kimlik sorma işlemi sırasında, kişilerin temel hak ve özgürlüklerine saygılı olunmalıdır.
Jandarma tarafından kimlik sorma yetkisinin ihlal edildiğini düşünüyorsanız, aşağıdaki adımları takip edebilirsiniz:
- Jandarma tarafından kimlik sorma işleminin yapıldığı yeri ve zamanı not edin.
- Kimlik soran jandarma personelinin kimlik bilgilerini not edin.