Bekçilerin Kimlik Sorma Yetkisi
Bekçiler, ülkemizde 2017 yılında yeniden ihdas edilen kolluk kuvvetlerinden biridir. Çarşı ve mahallelerde görev yapan bekçiler, halka yardımcı olmak, güvenliği sağlamak ve suçları önlemek gibi görevlere sahiptir.
Bekçilerin kimlik sorma yetkisi, bu görevlerini yerine getirirken önemli bir unsurdur. Bekçiler, şüpheli görülen kişileri durdurup kimlik sorarak, suç işlenmesi veya suçun faillerinin yakalanması riskini azaltabilirler.
Kimlik Sorma Yetkisinin Yasal Dayanağı
Bekçilerin kimlik sorma yetkisi, 5188 sayılı Kolluk Güçleri Kanunu’nun 2. maddesinde yer alan “kolluk görevlileri, görevlerini yerine getirirken zor kullanma yetkisine sahiptirler” hükmüne dayanmaktadır. Bu hüküm, bekçilerin kimlik sorma yetkisini de kapsamaktadır.
Bekçilerin kimlik sorma yetkisini düzenleyen bir diğer yasal düzenleme ise, Çarşı ve Mahalle Bekçileri Yönetmeliği’nin 16. maddesidir. Bu maddeye göre, bekçiler, bölgeleri içinde dolaşan şüpheli şahısları takip eder ve hüviyetlerini araştırırlar.
Kimlik Sorma Yetkisinin Sınırları
Bekçilerin kimlik sorma yetkisi, bazı sınırlamalara tabidir. Bu sınırlamalar, bekçilerin kimlik sorabileceği kişileri, kimlik sormanın yapılabileceği yerleri ve kimlik sormanın yapılabileceği zamanları kapsamaktadır.
Kimlik Sorma Yetkisinin Kişileri
Bekçiler, kimlik sorabileceği kişileri, şüpheli gördüğü kişilerle sınırlamak zorundadır. Şüpheli kişi, suç işlenmesi veya suçun faillerinin yakalanması riski taşıyan kişidir.
Bekçiler, kimlik sorarken, kişinin dış görünüşü, davranışları, bulunduğu yer ve zaman gibi unsurları dikkate almalıdır. Bu unsurlar, kişinin şüpheli olduğunu düşündürüyorsa, bekçi kimlik sorabilir.
Kimlik Sorma Yetkisinin Yerleri
Bekçiler, kimlik sorabileceği yerleri, görev yaptıkları bölgelerle sınırlamak zorundadır. Görev yaptıkları bölgeler, bekçilerin görevlendirildiği il, ilçe veya mahalleleri kapsamaktadır.
Bekçiler, görev yaptıkları bölgeler dışında kimlik soramaz. Ancak, bir suçun işlendiğini veya suçun faillerinin yakalanması gerektiğini gördüklerinde, suçun işlendiği veya faillerinin yakalanabileceği yerlerde kimlik sorabilirler.
Kimlik Sorma Yetkisinin Zamanları
Bekçiler, kimlik sorabileceği zamanları, 24 saatle sınırlamak zorundadır. Bekçiler, günün her saati kimlik sorabilir.
Ancak, gece saatlerinde kimlik sorarken, kişinin güvenliğini de dikkate almak zorundadır. Bekçiler, gece saatlerinde kimlik sorarken, kişinin kendini güvende hissetmesini sağlayacak şekilde davranmalıdır.
Kimlik Sorma Yetkisinin Uygulaması
Bekçiler, kimlik sorma yetkisini kullanırken, saygılı ve nezaketli davranmalıdır. Kişinin kimliğini sorarken, kimlik kartını veya sürücü belgesini göstermesini isteyebilir.
Kişi, kimliğini göstermeyi reddederse, bekçi, kimliğini tespit etmek için üst araması yapabilir. Üst araması sırasında, bekçi, kişinin üzerinde bulunan eşyaları kontrol edebilir.
Kimlik Sorma Yetkisinin İhlali
Bekçilerin kimlik sorma yetkisini ihlal etmesi, hukuki sonuçlara yol açabilir. Bekçiler, kimlik sorma yetkisini kötüye kullanırsa, haklarında disiplin soruşturması açılabilir. Ayrıca, bekçilerin eylemleri, kişinin kişilik haklarını ihlal ederse, kişi bekçilerden tazminat talep edebilir.
Kimlik Sorma Yetkisinin Önemi
Bekçilerin kimlik sorma yetkisi, suçların önlenmesi ve suçluların yakalanması açısından önemlidir. Bekçiler, kimlik sorarak, şüpheli kişilerin kimliğini tespit edebilir ve bu kişilerin suç işlemesini engelleyebilir.
Ayrıca, bekçiler, kimlik sorarak, suçluların yakalanmasına yardımcı olabilir. Bekçiler, kimlik sorma yetkisi sayesinde, şüpheli kişileri gözaltına alabilir ve bu kişilerin suç işlediklerine dair delil toplayabilir.
Sonuç olarak, bekçilerin kimlik sorma yetkisi, kamu güvenliğinin sağlanması açısından önemli bir yetkidir. Bekçiler, bu yetkiyi kullanırken, yasalara ve insan haklarına saygılı davranmalıdır.