TC Kimlik Numarası ve Irk
TC kimlik numarası, Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olan her bireye verilen 11 basamaklı bir numaradır. Bu numara, kişinin doğum yeri, doğum tarihi, cinsiyeti ve sıra numarasını içerir. TC kimlik numarasının ilk iki basamağı, kişinin soy kodunu temsil eder.
Türkiye Cumhuriyeti’nde, soy kodu uygulaması, 1923 yılında Lozan Antlaşması’nın imzalanmasından sonra başlamıştır. Lozan Antlaşması, Türkiye’de azınlıkların haklarını güvence altına alan bir anlaşmadır. Bu anlaşmaya göre, Türkiye’de yaşayan Rumlar, Ermeniler ve Yahudiler, “azınlık” olarak kabul edilmektedir.
Soy kodu uygulaması, azınlıkların kimliklendirilmesi ve izlenmesini amaçlamaktadır. Uygulamaya göre, Rumlar “1”, Ermeniler “2”, Yahudiler “3” soy kodu ile fişlenmektedir. Bu kodlar, Nüfus İdaresi tarafından kişiye ilk doğum kaydında verilmektedir.
Soy kodu uygulaması, Türkiye’de uzun yıllardır tartışma konusu olmuştur. Uygulamayı eleştirenler, bunun ırkçı bir uygulama olduğunu ve azınlıkların ayrımcılığa maruz kalmasına neden olduğunu savunmaktadır.
Soy Kodunun Yasal Dayanağı
Soy kodu uygulamasının yasal dayanağı, Lozan Antlaşması’nda yer alan “Azınlıkların Statüsü” başlıklı bölümde yer almaktadır. Bu bölümde, azınlıkların “kişisel ve ailevi durumlarının kaydının tutulmasına” dair bir hüküm bulunmaktadır. Ancak, bu hükümde, azınlıkların soylarına göre kodlanacağına dair bir ifade bulunmamaktadır.
Türkiye Cumhuriyeti’nin yasalarında da soy kodu uygulamasına dair bir hüküm bulunmamaktadır. Bu nedenle, soy kodu uygulamasının hukuki dayanağı tartışmalı bir konudur.
Soy Kodunun Etkileri
Soy kodu uygulaması, azınlıkların kimliklendirilmesi ve izlenmesini amaçlasa da, bunun bazı olumsuz etkileri de olmuştur. Bu etkilerden bazıları şunlardır:
- Azınlıkların ayrımcılığa maruz kalması: Soy kodu uygulaması, azınlıkların ayrımcılığa maruz kalmasına neden olmuştur. Bu uygulama, azınlıkların kamu hizmetlerinden yararlanma, eğitim görme, iş bulma gibi konularda zorluklarla karşılaşmasına neden olmaktadır.
- Azınlıkların vatandaşlık haklarına erişiminin kısıtlanması: Soy kodu uygulaması, azınlıkların vatandaşlık haklarına erişimini de kısıtlamaktadır. Bu uygulama, azınlıkların vatandaşlık başvurularının reddedilmesine veya vatandaşlıklarının iptal edilmesine neden olabilmektedir.
- Azınlıkların toplumsal dışlanması: Soy kodu uygulaması, azınlıkların toplumsal dışlanmasına da neden olmaktadır. Bu uygulama, azınlıkların toplumda ötekileştirilmesine ve ayrımcılığa maruz kalmasına neden olmaktadır.
Soy Kodunun Kaldırılması Talebi
Soy kodu uygulaması, Türkiye’de uzun yıllardır tartışılan bir konudur. Bu uygulamayı eleştirenler, soy kodu uygulamasının kaldırılması talebinde bulunmaktadır.
Soy kodu uygulamasının kaldırılması için çeşitli girişimlerde bulunulmuştur. 2015 yılında, CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, soy kodu uygulamasının kaldırılması için bir teklif vermiştir. Ancak, bu teklif, TBMM tarafından kabul edilmemiştir.
2023 yılında, Agos Gazetesi’nin yaptığı bir araştırmada, soy kodu uygulamasının kaldırılması talebinin giderek yaygınlaştığı ortaya çıkmıştır. Araştırmaya göre, soy kodu uygulamasının kaldırılması talebine destek verenlerin oranı, %65’e ulaşmıştır.
Sonuç
Soy kodu uygulaması, Türkiye’de uzun yıllardır tartışma konusu olan bir konudur. Bu uygulamanın yasal dayanağı tartışmalı olmakla birlikte, azınlıkların ayrımcılığa maruz kalmasına neden olmaktadır. Soy kodu uygulamasının kaldırılması, azınlıkların hak ve özgürlüklerinin korunması açısından önemli bir adım olacaktır.