Alter Kimlik Nedir?
Alter kimlik, disosiyatif kimlik bozukluğunda (DKB) görülen, bireyin kendi kimliğinin dışında, birbirinden farklı özellikler ve kişilik özellikleri taşıyan kişi veya kişilere verilen isimdir. Alter kimlikler, genellikle travmatik bir deneyimin ardından ortaya çıkar ve kişinin bu deneyimin etkileriyle başa çıkmasına yardımcı olur.
DKB, DSM-5’te disosiyatif bozukluklar kategorisinde yer alan bir ruh sağlığı sorunudur. Bu bozuklukta, bireyin kimliği ve benlik algısı bozulmuştur. Kişi, kendi kimliği dışında başka kimliklere sahip olabilir ve bu kimlikler arasında geçiş yapabilir.
Alter kimlikler, genellikle travmatik bir deneyimin ardından ortaya çıkar. Bu deneyim, fiziksel veya cinsel istismar, ihmal, aile içi şiddet veya savaş gibi durumlar olabilir. Travmatik deneyim, kişinin zihninde parçalanmalara neden olur ve bu parçalanmalar alter kimliklere dönüşür.
Alter kimlikler, genellikle birbirinden farklı özellikler ve kişilik özellikleri taşır. Örneğin, bir alter kimlik çocuksu, savunmasız ve yardıma muhtaç olabilirken, diğer bir alter kimlik güçlü, cesur ve koruyucu olabilir. Alter kimlikler, genellikle farklı roller üstlenir. Örneğin, bir alter kimlik günlük yaşamla başa çıkmaya yardımcı olabilirken, diğer bir alter kimlik travmatik deneyimlerin etkileriyle başa çıkmaya yardımcı olabilir.
Alter kimlikler, genellikle bilinçaltı düzeyde çalışır. Kişi, alter kimliklerinin varlığından haberdar olmayabilir veya bu kimliklerin farkında olsa bile, onları kontrol edemeyemeyebilir.
Alter Kimliklerin Türleri
Alter kimlikler, çeşitli türlere ayrılabilir. En yaygın alter kimlik türleri şunlardır:
- Ana kimlik: Bu kimlik, kişinin günlük yaşamda kullandığı kimliktir.
- Koruyucu kimlikler: Bu kimlikler, kişinin travmatik deneyimlerin etkileriyle başa çıkmasına yardımcı olur. Örneğin, bir koruyucu kimlik güçlü ve cesur olabilir ve kişinin kendini korumasına yardımcı olabilir.
- Kendi savunma kimlikleri: Bu kimlikler, kişinin kendi kendini yaralamasını veya intihar etmesini önlemeye yardımcı olur.
- Çocuk kimlikler: Bu kimlikler, kişinin çocukluk travmalarının etkileriyle başa çıkmasına yardımcı olur.
- Süper kahraman kimlikler: Bu kimlikler, kişinin güç ve güven duygusunu geliştirmesine yardımcı olur.
Alter Kimliklerin Belirtileri
Alter kimlikler, çeşitli belirtilerle kendini gösterebilir. Bu belirtiler şunlardır:
- Hafıza kaybı: Kişi, alter kimliklerinin eylemlerinden veya deneyimlerinden haberdar olmayabilir.
- Kişilik değişiklikleri: Kişi, farklı zamanlarda farklı kişilik özellikleri sergileyebilir.
- Amneziler: Kişi, önemli olayları veya dönemleri hatırlayamayabilir.
- Dissosiyatif uyuşukluk: Kişi, çevresini ve kendisini hissetme yeteneğini kaybedebilir.
- Depersonalizasyon: Kişi, kendi vücudundan veya kimliğinden kopuk hissetebilir.
- Derealizasyon: Kişi, çevresinin gerçek olmadığını hissedebilir.
Alter Kimliklerin Tedavisi
DKB’nin tedavisi, psikoterapi ile yapılır. Psikoterapide, kişinin travmatik deneyimleri ile başa çıkmasına ve alter kimliklerinin işlevini anlamasına yardımcı olunur.
Psikoterapide kullanılan yaygın yöntemler şunlardır:
- Diyalektik davranışçı terapi (DBT): DBT, kişinin duygularını düzenlemesine ve stresle başa çıkmasına yardımcı olur.
- Travma odaklı terapi: Travma odaklı terapi, kişinin travmatik deneyimlerini işlemesine ve bunlarla başa çıkmasına yardımcı olur.
- Çoklu kişilik bozukluğu terapisi (MPDT): MPDT, kişinin alter kimliklerinin işlevini anlamasına ve bunları bir arada uyumlu bir şekilde yaşamasını öğrenmesine yardımcı olur.
Alter kimlikler, kişinin günlük yaşamını ciddi şekilde etkileyebilir. Bu nedenle, DKB’nin tedavisi önemlidir. Psikoterapi ile kişi, alter kimlikleriyle uyumlu bir şekilde yaşayabilir ve yaşam kalitesini iyileştirebilir.
Alter Kimlikler Hakkında Yaygın Yanlış Anlayışlar
Alter kimlikler hakkında yaygın olarak bilinen bazı yanlış anlamalar şunlardır:
- Alter kimlikler, kişinin kontrolü dışındadır. Bu doğru değildir. Alter kimlikler, genellikle kişinin travmatik deneyimlerle başa çıkmasına yardımcı olmak için bilinçaltı düzeyde çalışır. Ancak, kişi alter kimliklerini kontrol etmeyi öğrenebilir.
*