Bitkisel Dokular
Bitkilerde, organları oluşturan ve görevlerini yerine getiren dokulara bitkisel dokular denir. Bitkisel dokular, yapı ve işlevlerine göre dört ana gruba ayrılır:
- Örtü dokuları: Bitkiyi dış etkenlerden korur ve fotosentez yapan hücreleri güneş ışığından korur.
[Image of Örtü dokuları] - Temel dokular: Bitkinin besin ve su depolanmasını sağlar, fotosentez yapar ve destek görevi görür.
[Image of Temel dokular] - İletim dokuları: Bitkide besin ve suyun taşınmasını sağlar.
[Image of İletim dokuları] - Mekanik dokular: Bitkinin şeklini ve dayanıklılığını sağlar.
[Image of Mekanik dokular]
Örtü dokuları
Örtü dokuları, bitkiyi dış etkenlerden koruyan dokulardır. Bu dokuların en önemli özelliği, hücrelerinin aralarında boşluk bulunmamasıdır. Örtü dokuları, epidermis ve mantar dokuları olmak üzere iki alt gruba ayrılır.
Epidermis
Epidermis, bitkilerin en dış katmanını oluşturan dokudur. Hücreleri genellikle tek sıralıdır ve uzamış bir şekle sahiptir. Epidermis hücrelerinin zarlarında, su kaybını engelleyen mumsu bir tabaka bulunur. Bu tabakaya kutikula denir. Epidermis hücrelerinin bazılarında, kloroplast bulunur ve fotosentez yapar. Epidermisin görevleri şunlardır:
- Bitkinin dış yüzeyini kaplar ve korur.
- Su ve minerallerin bitki içine girişini sağlar.
- Hava ve gazların bitki içine girişini sağlar.
- Fotosentez yapar.
Mantar dokuları
Mantar dokuları, köklerin ve gövdelerin dış kısımlarını kaplayan dokulardır. Hücreleri ölüdür ve kalın bir çeperleri vardır. Mantar dokularının görevleri şunlardır:
- Bitkinin dış yüzeyini kaplar ve korur.
- Su kaybını azaltır.
- Dayanıklılığı sağlar.
Temel dokular
Temel dokular, bitkilerin besin ve su depolanmasını sağlayan, fotosentez yapan ve destek görevi gören dokulardır. Temel dokular, parankima, sklerenkima ve kollenkima olmak üzere üç alt gruba ayrılır.
Parankima
Parankima, bitkilerin en yaygın temel dokusudur. Hücreleri canlıdır ve çeşitli şekillerde olabilir. Parankima hücrelerinde kloroplast bulunur ve fotosentez yapar. Parankima hücrelerinin görevleri şunlardır:
- Besin ve su depolanır.
- Fotosentez yapılır.
- Destek görevi görür.
Sklerenkima
Sklerenkima, ölü hücrelerden oluşan bir doku türüdür. Hücreleri, sert ve kalın bir çepere sahiptir. Sklerenkima, bitkilere destek ve dayanıklılık sağlar. Sklerenkima iki alt gruba ayrılır:
- Selüloz sklerenkima: Hücreleri uzun ve incedir. Kök, gövde ve yapraklarda bulunur.
- Lifler: Hücreleri daha kalın ve kısadır. Kök ve gövdelerde bulunur.
Kollenkima
Kollenkima, canlı hücrelerden oluşan bir doku türüdür. Hücreleri, kalın bir çepere sahiptir. Kollenkima, bitkilere destek ve dayanıklılık sağlar. Kollenkima, yapraklarda ve gövdelerde bulunur.
İletim dokuları
İletim dokuları, bitkide besin ve suyun taşınmasını sağlayan dokulardır. İletim dokuları, floem ve ksilem olmak üzere iki alt gruba ayrılır.
Floem
Floem, bitkide besin maddelerinin taşınmasını sağlayan dokudur. Floem hücreleri, canlıdır ve çeşitli şekillerde olabilir. Floem hücrelerinin görevleri şunlardır:
- Bitkinin köklerinden yapraklarına besin maddelerinin taşınmasını sağlar.
- Bitkinin yapraklarında üretilen şekerlerin diğer organlara taşınmasını sağlar.
Ksilem
Ksilem, bitkide su ve minerallerin taşınmasını sağlayan dokudur. Ksilem hücreleri, ölüdür ve uzun, ince bir şekle sahiptir. Ksilem hücrelerinin görevleri şunlardır:
- Bitkinin köklerinden yapraklarına su ve minerallerin taşınmasını sağlar.