Bitkisel Drogların Anatomik Yapısı
Bitkisel droglar, çeşitli bitki kısımlarının tıbbi veya aromatik amaçlarla kullanılan kısımlarına verilen addır. Droglar, yaprak, çiçek, meyve, tohum, kök, rizom, kabuk, gövde, reçine, özsu, balzam gibi çeşitli bitki kısımlarından elde edilebilir.
Bitkisel drogların anatomik yapısı, drogun tıbbi özelliklerini belirlemede önemli bir rol oynar. Drogun anatomik yapısı, drogda bulunan aktif maddelerin miktarını, dağılım şeklini ve biyoyararlanmasındaki rolü gibi faktörleri etkiler.
Bitkisel drogların anatomik yapısı, mikroskobik ve makroskopik olmak üzere iki şekilde incelenebilir.
Mikroskobik inceleme
Mikroskobik inceleme, drogun hücresel yapısını ve dokularını inceleyen bir yöntemdir. Bu incelemede, drog parçaları mikroskop altında incelenerek hücrelerin şekli, boyutu, rengi ve içerdikleri yapılar belirlenir.
Mikroskobik incelemede kullanılan yöntemler şunlardır:
- Kesit alma: Drogun bir kısmı ince bir bıçakla kesilir ve bu kesit mikroskop altında incelenir.
- Süzme: Drogun bir kısmı su veya alkol gibi bir çözeltide çözülür ve çözelti mikroskop altında incelenir.
- Boyama: Drogun bir kısmı boyalarla boyanarak hücrelerin daha net bir şekilde görülmesi sağlanır.
Mikroskobik inceleme sonucunda elde edilen bilgiler, drogun hangi dokulardan oluştuğunu, hücrelerin şeklini ve boyutunu, hücrelerde bulunan aktif maddelerin miktarını ve dağılım şeklini belirlemeye yardımcı olur.
Makroskopik inceleme
Makroskopik inceleme, drogun dış görünüşünü ve yapısını inceleyen bir yöntemdir. Bu incelemede, drogun rengi, şekli, boyutu, kokusu, tadı ve diğer fiziksel özellikleri belirlenir.
Makroskopik incelemede kullanılan yöntemler şunlardır:
- Gözlemleme: Drogun dış görünüşü ve yapısı gözle gözlemlenir.
- Ölçme: Drogun rengi, şekli, boyutu ve diğer fiziksel özellikleri ölçülür.
- Koku alma: Drogun kokusu koklanır.
- Tat alma: Drogun tadı tadılır.
Makroskopik inceleme sonucunda elde edilen bilgiler, drogun hangi bitkiden elde edildiğini, drogun olgunluk derecesini ve drogda bulunan aktif maddelerin miktarını tahmin etmeye yardımcı olur.
Bitkisel drogların anatomik yapısında bulunan temel yapılar
Bitkisel drogların anatomik yapısında bulunan temel yapılar şunlardır:
- Hücre: Bitkilerin yapısal ve işlevsel birimini oluşturan temel yapıdır.
- Doku: Birlikte çalışan hücrelerin oluşturduğu yapılardır.
- Organ: Birlikte çalışan dokuların oluşturduğu yapılardır.
Hücre
Bitki hücreleri, hayvan hücrelerinden farklı olarak bazı özel yapılara sahiptir. Bu yapılar şunlardır:
- Hücre çeperi: Bitki hücrelerini çevreleyen sert bir yapıdır.
- Hücre zarı: Hücrenin iç ve dış çevresini birbirinden ayıran yarı geçirgen bir yapıdır.
- Çekirdek: Hücrenin kontrol merkezidir.
- Kloroplast: Fotosentez işlemini gerçekleştiren organeldir.
Doku
Bitkilerde bulunan dokular şunlardır:
- Epidermis: Bitkinin dış yüzeyini oluşturan dokudur.
- Korteks: Epidermisin altında bulunan dokudur.
- Stele: Bitkinin iç kısmını oluşturan dokudur.
Epidermis
Epidermis, bitkilerin dış yüzeyini oluşturan bir doku türüdür. Epidermis hücreleri, genellikle ince ve düz bir yapıya sahiptir. Epidermis hücrelerinde, suyun buharlaşmasını engelleyen kutikula adı verilen bir tabaka bulunur.
Korteks
Korteks, epidermisin altında bulunan bir doku türüdür. Korteks, genellikle parenchyma adı verilen hücrelerden oluşur. Korteks hücreleri, fotosentez, depolama ve destek gibi çeşitli işlevleri yerine getirir.
Stele
Stele, bitkilerin iç kısmını oluşturan bir doku türüdür. Stele, genellikle xylem ve phloem adı verilen iki ana dokudan oluşur.
- Xylem: Su ve minerallerin taşınmasını sağlayan bir doku türüdür.
- Phloem: Besin maddelerinin taşınmasını sağlayan bir dotu türüdür.
Organ
Bitkilerde bulunan organlar