Bitkisel Dokular ve Organlar
Bitkiler, hayvanlardan farklı olarak, vücutlarını dokular ve organlar adı verilen yapısal birimlerle oluştururlar. Bitkisel dokular, hücrelerin bir araya gelmesi ile oluşur ve bitkilerin büyümesi, gelişmesi ve yaşamsal faaliyetlerini yerine getirmesi için gerekli olan görevleri yerine getirir.
Bitkisel Dokuların Sınıflandırılması
Bitkisel dokular, hücrelerin bölünme yeteneğine göre bölünür ve bölünmez dokular olmak üzere iki ana gruba ayrılır.
Bölünür Dokular
Bölünür dokular, hücreleri sürekli olarak bölünen dokulardır. Bitkilerin büyümesi ve gelişmesi için gerekli olan yeni hücreleri oluştururlar. Bölünür dokular, meristematik dokular ve primer meristemler olarak ikiye ayrılır.
Meristematik Dokular
Meristematik dokular, hücreleri sürekli olarak bölünebilen ve farklılaşabilen dokulardır. Bitkilerin büyüme ve gelişmesini sağlayan dokulardır. Meristematik dokular, apikal meristemler, lateral meristemler ve interkalar meristemler olmak üzere üçe ayrılır.
Apikal Meristemler
Apikal meristemler, bitkilerin uç kısımlarında yer alan meristemlerdir. Kök ve gövdelerin ucunda yer alan apikal meristemler, bitkilerin boyuna büyümesini sağlar.
Lateral Meristemler
Lateral meristemler, bitkilerin gövde ve köklerinin kalınlaşmasını sağlayan meristemlerdir. İnterstelüler meristemler ve kambiyum olmak üzere iki çeşit lateral meristem vardır.
İnterstellüler Meristemler
İnterstellüler meristemler, bitkilerin gövde ve köklerinin iç kısımlarında yer alan ve hücrelerin arasına yeni hücreler ekleyerek kalınlaşmayı sağlayan meristemlerdir.
Kambiyum
Kambiyum, bitkilerin gövde ve köklerinde, odun ve mantar dokusunun arasındaki bölgede yer alan meristemdir. Kambiyum, hücreleri sürekli olarak bölünerek odun ve mantar dokusunun kalınlaşmasını sağlar.
Primer Meristemler
Primer meristemler, bitkilerin embriyo döneminde oluşan ve bitkilerin ilk organlarını oluşturan meristemlerdir. Primer meristemler, protoderm, prokambium ve meristema olmak üzere üçe ayrılır.
Protoderm
Protoderm, bitkilerin dış kısmını oluşturan epidermis dokusunu oluşturur.
Prokambium
Prokambium, bitkilerin iç kısmını oluşturan floem ve xylem dokusunu oluşturur.
Meristema
Meristema, bitkilerin iç kısmını oluşturan meristem dokusunu oluşturur.
Bölünmez Dokular
Bölünmez dokular, hücreleri bölünme yeteneğini kaybetmiş dokulardır. Bitkilerin büyüme ve gelişmesini tamamladıktan sonra, yaşamsal faaliyetlerini yerine getirmek için gerekli olan görevleri yerine getirirler. Bölünmez dokular, parankima, kollenkima ve sklerenkima olarak üçe ayrılır.
Parankima
Parankima, bitkilerin en yaygın bulunan dokusudur. Bitkilerin tüm organlarında bulunur ve çeşitli görevleri yerine getirir. Parankima, hücresel parankima, aerenkima ve sklerenkima olmak üzere üçe ayrılır.
Hücresel Parankima
Hücresel parankima, bitkilerin temel hücre dokudur. Bitkilerin fotosentez, solunum, depolama ve rejenerasyon gibi çeşitli görevlerini yerine getirir.
Aerenkima
Aerenkima, bitkilerin gaz alışverişini sağlayan dokudur. Bitkilerin yapraklarında, gövdelerinde ve köklerinde bulunur.
Sklerenkima
Sklerenkima, bitkilerin destek dokudur. Bitkilerin gövde, kök ve yapraklarında bulunur. Sklerenkima, lignin adı verilen sert bir madde içerir.
Kollenkima
Kollenkima, bitkilerin yarı sert dokusudur. Bitkilerin gövde, kök ve yapraklarında bulunur. Kollenkima, selüloz adı verilen sert bir madde içerir.
Bitkisel Organlar
Bitkisel organlar, bitkilerin vücutlarını oluşturan ve belirli görevleri yerine getiren yapılardır. Bitkisel