İşletme Nedir?
İşletme, mal ve hizmet üretimi, pazarlanması ve dağıtımı ile ilgilenen ekonomik bir birimdir. İşletmelerin temel amacı, kâr elde etmektir. Ancak, kâr elde etmenin yanı sıra, işletmeler topluma çeşitli faydalar da sağlar. Örneğin, istihdam yaratırlar, yeni teknolojiler geliştirirler ve ekonomik büyümeye katkıda bulunurlar.
İşletmeler, büyüklüklerine, faaliyet alanlarına ve sahiplik yapılarına göre çeşitlilik gösterir. Küçük işletmeler, genellikle tek bir kişiye veya aileye aittir. Büyük işletmeler ise, hisse senedi ile halka açık olan veya aile dışındaki kişiler tarafından yönetilen işletmelerdir.
İşletmenin Temel Fonksiyonları
İşletmelerin temel fonksiyonları, mal ve hizmet üretimi, pazarlama, finansman ve insan kaynakları yönetimidir.
- Mal ve hizmet üretimi: İşletmeler, müşterilerin ihtiyaçlarını karşılamak için mal ve hizmet üretirler. Mallar, fiziksel varlıklardır. Örneğin, giyim, gıda ve elektronik ürünler mallara örnek olarak verilebilir. Hizmetler ise, somut bir ürüne sahip olmayan faaliyetlerdir. Örneğin, ulaşım, sağlık ve eğitim hizmetleri hizmetlere örnek olarak verilebilir.
- Pazarlama: İşletmeler, ürettikleri mal ve hizmetleri müşterilere sunmak için pazarlama faaliyetleri yürütürler. Pazarlama, müşteri ihtiyaçlarını ve isteklerini anlama, mal ve hizmetleri müşterilere sunma ve müşterilerle ilişkileri sürdürme faaliyetlerini kapsar.
- Finansman: İşletmeler, faaliyetlerini yürütmek için ihtiyaç duydukları parayı finanse etmek zorundadır. Finansman, işletmenin sahip olduğu kaynakların, işletmenin ihtiyaçlarını karşılayacak şekilde yönetilmesidir.
- İnsan kaynakları yönetimi: İşletmeler, faaliyetlerini yürütmek için ihtiyaç duydukları insan kaynağını yönetmek zorundadır. İnsan kaynakları yönetimi, işletmenin insan kaynaklarının planlanması, işe alınması, yetiştirilmesi ve geliştirilmesi faaliyetlerini kapsar.
İşletmenin Türleri
İşletmeler, büyüklüklerine, faaliyet alanlarına ve sahiplik yapılarına göre çeşitlilik gösterir.
- Büyüklüklerine göre işletmeler: Küçük işletmeler, genellikle tek bir kişiye veya aileye aittir. Büyük işletmeler ise, hisse senedi ile halka açık olan veya aile dışındaki kişiler tarafından yönetilen işletmelerdir.
- Faaliyet alanlarına göre işletmeler: İşletmeler, faaliyet alanlarına göre üretim, hizmet, ticaret ve karma işletmeler olarak sınıflandırılabilir. Üretim işletmeleri, mal üreten işletmelerdir. Hizmet işletmeleri, hizmet üreten işletmelerdir. Ticaret işletmeleri, mal veya hizmet ticareti yapan işletmelerdir. Karma işletmeler ise, hem mal hem de hizmet üreten işletmelerdir.
- Sahiplik yapılarına göre işletmeler: İşletmelerin sahiplik yapısına göre kamu işletmeleri, özel işletmeler ve karma işletmeler olarak sınıflandırılabilir. Kamu işletmeleri, devlete ait işletmelerdir. Özel işletmeler, özel kişilere ait işletmelerdir. Karma işletmeler ise, hem kamuya hem de özel kişilere ait işletmelerdir.
İşletmenin Amaçları
İşletmelerin temel amacı, kâr elde etmektir. Ancak, kâr elde etmenin yanı sıra, işletmeler topluma çeşitli faydalar da sağlar. Örneğin, istihdam yaratırlar, yeni teknolojiler geliştirirler ve ekonomik büyümeye katkıda bulunurlar.
İşletmelerin amaçları, işletmenin büyüklüğüne, faaliyet alanına ve sahiplik yapısına göre değişiklik gösterebilir. Örneğin, küçük işletmelerin temel amacı, kâr elde etmek ve aile bireylerinin geçimini sağlamaktır. Büyük işletmelerin temel amacı ise, kâr elde etmek, büyümek ve rekabet avantajı elde etmektir.
İşletmenin İşleyişi
İşletmeler, belirli bir süreç içerisinde faaliyet gösterirler. Bu süreç, işletmenin kuruluşundan, faaliyetlerinin yürütülmesine ve sonlandırılmasına kadar geçen süreyi kapsar.
- Kuruluş: İşletmelerin kuruluşu, işletmenin temellerinin atılması sürecidir. Bu süreçte, işletmenin amacı, faaliyet alanı, sahiplik yapısı ve yönetim yapısı belirlenir.
- Faaliyet yürütme: İşletmelerin faaliyet yürütme süreci, işletmenin mal ve hizmet üretimi, pazarlama, finansman ve insan kaynakları yönetimi faaliyetlerini kapsar.
- Sonlandırma: İşletmelerin sonlandırılması, işletmenin faaliyetlerinin durdurulması sürecidir. Bu süreçte, işletmenin varlıkları tasfiye edilir ve alacakların ödenmesi sağlanır.
İşletmenin Finansmanı
İşletmeler, faaliyetlerini yürütmek için ihtiyaç duydukları parayı finanse etmek zorundadır. Finansman, işletmenin sahip olduğu kaynakların, işletmenin ihtiyaçlarını karşılayacak şekilde yönetilmesidir.
İşletmelerin finansmanı, iç kaynaklar