Cumhuriyet Halk Partisi (CHP): Tarih, İdeoloji ve Güncel Durum
Giriş
Cumhuriyet Halk Partisi (CHP), Türkiye’nin en eski ve en büyük siyasi partilerinden biridir. 1923 yılında Mustafa Kemal Atatürk tarafından kurulan parti, Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşunda ve modernleşmesinde önemli bir rol oynamıştır. CHP, günümüzde de Türk siyasetinde önemli bir güç olmaya devam etmektedir.
Tarihçe
CHP, 9 Eylül 1923’te Halk Fırkası adıyla kuruldu. Partinin kuruluş amacı, yeni kurulan Türkiye Cumhuriyeti’nin modernleşmesini ve ilerlemesini sağlamaktı. Halk Fırkası, 1924 yılında Cumhuriyet Halk Partisi adını aldı.
CHP, ilk yıllarında tek partili bir sistem içinde iktidarda kaldı. Parti, ülkenin ekonomik ve sosyal kalkınmasında önemli adımlar attı. Ancak 1945 yılında çok partili sisteme geçilmesiyle birlikte CHP, iktidarını kaybetti.
CHP, 1950-1960 yılları arasında muhalefette kaldı. 1960 yılında gerçekleşen askeri darbe sonrasında tekrar iktidara geldi. Ancak 1965 yılında yapılan seçimlerde Adalet Partisi’ne yenildi.
CHP, 1973-1977 ve 1978-1980 yılları arasında iki kez daha iktidara geldi. Ancak 1980 yılında gerçekleşen ikinci askeri darbe sonrasında tekrar muhalefete düştü.
CHP, 1983 yılında yapılan seçimlerde Anavatan Partisi’ne yenildi. Ancak 1991 yılında yapılan seçimlerde tekrar iktidara geldi. CHP, 1995-1999 yılları arasında koalisyon hükümetlerinde yer aldı.
CHP, 2002 yılında yapılan seçimlerde Adalet ve Kalkınma Partisi’ne (AK Parti) yenildi. Parti, 2007, 2011 ve 2015 yıllarında yapılan seçimlerde de AK Parti’nin arkasında kaldı.
İdeoloji
CHP’nin ideolojisi, Atatürkçülük olarak tanımlanır. Atatürkçülük, laiklik, cumhuriyetçilik, milliyetçilik, halkçılık ve devletçilik ilkelerine dayanır.
CHP, laikliği devletin temel ilkelerinden biri olarak görür. Parti, din ve devlet işlerinin birbirinden ayrılması gerektiğine inanır.
CHP, cumhuriyetçiliği devletin yönetim biçimi olarak benimser. Parti, halkın egemenliğine ve demokratik ilkelere bağlıdır.
CHP, milliyetçiliği Türk ulusunun birliğini ve bütünlüğünü korumak olarak tanımlar. Parti, Türk kültürünün ve değerlerinin korunması gerektiğine inanır.
CHP, halkçılığı halkın çıkarlarının her şeyin üstünde tutulması olarak görür. Parti, sosyal adaletin ve eşitliğin sağlanması gerektiğine inanır.
CHP, devletçiliği devletin ekonomide aktif bir rol oynaması olarak tanımlar. Parti, devletin stratejik sektörlerde yer alması ve sosyal hizmetler sunması gerektiğine inanır.
Güncel Durum
CHP, günümüzde Türkiye’nin ikinci büyük siyasi partisidir. Partinin lideri Kemal Kılıçdaroğlu’dur. CHP, 2018 yılında yapılan genel seçimlerde %22,6 oy alarak 146 milletvekili çıkarmıştır.
CHP, AK Parti’nin iktidarına karşı muhalefetin ana unsurlarından biridir. Parti, AK Parti’nin otoriterleşme eğilimlerini ve ekonomik politikalarını eleştirmektedir.
CHP, 2023 yılında yapılacak olan genel seçimlerde AK Parti’yi yenmeyi hedeflemektedir. Parti, bu hedef doğrultusunda diğer muhalefet partileriyle işbirliği yapmaktadır.
Faydalı Siteler ve Dosyalar