Geçici vergi hesaplama yöntemi, gelir veya kurumlar vergisi mükellefi olmak üzere iki farklı gruba ayrılır. Gelir vergisi mükellefleri için geçici vergi, cari dönemde elde edilen gelirin son üç ayının %15’i hesaplanarak belirlenir. Kurumlar vergisi mükellefleri için ise, cari dönemdeki kurum kazancının son üç aylık dönemi %20 oranında çarpılması sonucu geçici vergi hesaplanır.
Geçici vergi, genellikle yılın ilk 6 ayında ödenmesi gereken ve yıl sonunda hesaplanarak gerçek vergiye mahsup edilen bir vergi türüdür. Geçici vergi, gelir veya kurumlar vergisi mükellefleri tarafından ödenir ve gelir veya kurumlar vergisi beyannamelerinin verilmesine kadar geçen dönemler için tahakkuk ettirilir.
Geçici vergi hesaplanırken, vergi matrahı ve vergi oranı kullanılır. Geçici vergi matrahı, yılın ilk 6 ayında elde edilen vergiye tabi gelir veya kurum kazancıdır. Bu matrah, yılın geri kalanı için tahmini olarak kullanılır.
Geçici vergi oranı, ilgili vergi türüne göre değişir. Örneğin, Türkiye’de kurumlar vergisi için geçici vergi oranı %20’dir.
Geçici vergi hesaplaması şu şekilde yapılır:
Geçici vergi = (Geçici vergi matrahı x Geçici vergi oranı) – Tahakkuk ettirilen vergi
Örneğin, bir şirketin yılın ilk 6 ayında elde ettiği kurum kazancı 500.000 TL ise, geçici vergi matrahı 500.000 TL olarak hesaplanır. Geçici vergi oranı %20 olduğu için, geçici vergi tutarı 100.000 TL’dir. Eğer şirketin yılın ilk 6 ayında zaten 70.000 TL tahakkuk ettirilmiş vergisi varsa, ödemesi gereken geçici vergi tutarı 30.000 TL olacaktır.
Bu hesaplama örneği, sadece bir örnek olarak verilmiştir. Gerçek geçici vergi hesaplaması, her ülkenin ve her vergi türünün farklı vergi kanunlarına ve kurallarına tabidir. Vergi hesaplaması yaparken, ilgili vergi mevzuatına uygun olarak hareket etmek önemlidir.