Hatay İsminin Anlamı ve Tarihçesi
Hatay, Türkiye’nin güneyinde yer alan bir ildir. Doğusunda Suriye, batısında Akdeniz, kuzeyinde Gaziantep ve Kahramanmaraş, güneyinde ise İskenderun Körfezi ile çevrilidir. Hatay, zengin tarihi ve kültürel mirası ile Türkiye’nin önemli illerinden biridir.
Hatay’ın isminin anlamı ve tarihçesi hakkında iki farklı görüş vardır. İlk görüşe göre, Hatay adı Hitit döneminde bölgede hüküm süren Hattena Krallığı’ndan gelmektedir. Hattena Krallığı’nın başkenti, bugünkü Kırıkhan yakınlarındaki Kanula (Çatalhöyük) tedir. Bu görüşe göre, Hatay adı, “Kanula” kelimesinin bozulmuş halidir.
İkinci görüşe göre, Hatay adı, “Hata” kelimesinden gelmektedir. “Hata” kelimesi, Türkçede “ata” ve “Eti” kelimelerinin kökünden türemiş bir kelimedir. Bu görüşe göre, Hatay adı, “ata toprakları” anlamına gelmektedir.
Hatay’ın isminin hangi görüşe göre verildiği kesin olarak bilinmemekle birlikte, her iki görüş de Hatay’ın tarihi önemini göstermektedir.
Hatay’ın Tarihi
Hatay, tarih boyunca birçok medeniyete ev sahipliği yapmıştır. Bölgede ilk yerleşimler Paleolitik Çağ’a kadar uzanmaktadır. Hattiler, Hititler, Asurlar, Babiller, Persliler, Romalılar, Bizanslılar, Araplar, Memlükler ve Osmanlılar, Hatay topraklarında hüküm sürmüş medeniyetlerden bazılarıdır.
Hatay, Osmanlı İmparatorluğu döneminde, Halep Vilayeti’ne bağlı bir sancaktı. 19. yüzyılda, bölgedeki Fransız etkisi artmaya başladı. 1918’de Birinci Dünya Savaşı’nın sonunda, Hatay, Fransız mandası altındaki Suriye’ye bağlandı.
1936’da, Hatay’ın Türkiye’ye katılması için bir halk oylaması yapıldı. Halk oylamasında, Hatay’ın Türkiye’ye katılması yönünde oy çokluğu çıktı. 29 Haziran 1939’da, Hatay, Türkiye’nin 67. ili oldu.
Hatay’ın Kültürel Mirası
Hatay, zengin bir kültürel mirasa sahiptir. Bölgede çok sayıda tarihi eser bulunmaktadır. Hatay’ın en önemli tarihi eserlerinden bazıları şunlardır:
- Antakya Arkeoloji Müzesi: Dünyanın en önemli arkeoloji müzelerinden biridir. Müzede, Hatay’dan çıkarılan Hitit, Roma, Bizans ve İslam dönemlerine ait eserler sergilenmektedir.
- St. Pierre Kilisesi: Hıristiyanlığın ilk kiliselerinden biridir. M.S. 1. yüzyılda inşa edildiği tahmin edilmektedir.
- Habib-i Neccar Camii: Hz. İsa’nın havarilerinden Habib-i Neccar’ın şehit edildiği yerde inşa edilmiştir. M.S. 3. yüzyılda inşa edildiği tahmin edilmektedir.
- Cevat Paşa Konağı: Fransız mandası döneminde inşa edilmiştir. Atatürk’ün 1936’da Hatay’ı ziyareti sırasında konakladığı yerdir.
Hatay, aynı zamanda zengin bir kültürel çeşitliliğe sahiptir. Bölgede yaşayan halkların farklı kültürleri, Hatay’ın kültürel zenginliğini oluşturmaktadır. Hatay’da, Türkçe, Arapça, Ermenice, Süryanice ve Kürtçe olmak üzere beş farklı dil konuşulmaktadır.
Hatay, mutfağı ile de ünlüdür. Hatay mutfağı, zengin ve çeşitlidir. Hatay’ın en ünlü yemeklerinden bazıları şunlardır:
- Künefe
- Baklava
- Humus
- Babagannuş
- Etli Ekmek
Hatay, Türkiye’nin önemli turizm merkezlerinden biridir. Bölgeyi her yıl binlerce yerli ve yabancı turist ziyaret etmektedir. Hatay’ın en önemli turistik yerleri şunlardır:
- Antakya
- İskenderun
- Samandağ
- Yayladağı
- Kırıkhan
Sonuç
Hatay, zengin tarihi, kültürel mirası ve doğal güzellikleri ile Türkiye’nin önemli illerinden biridir. Hatay, her yıl binlerce yerli ve yabancı turisti ağırlamaktadır.