Hepatit B Virüsü (HBV)
Hepatit B virüsü (HBV), karaciğeri enfekte eden bir virüstür. Bulaşma yolları arasında kan, cinsel temas ve anne-çocuk geçişi sayılabilir. HBV, kronik karaciğer hastalığı, karaciğer kanseri ve siroz gibi ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir.
HBV’nin Yapısı ve Özellikleri
HBV, DNA virüsleri ailesinden bir virüstür. Virüs, bir kılıf, bir nükleokapsid ve bir genomdan oluşur. Kılıf, virüsü çevreleyen protein bir yapıdır. Nükleokapsid, virüsü oluşturan DNA’yı içeren protein bir yapıdır. Genom, virüsün genetik materyalidir.
HBV, 4 farklı antijen üretir:
- HBsAg: Virüsün yüzey antijenidir.
- HBcAg: Virüsün çekirdek antijenidir.
- HBeAg: Virüsün çekirdek antijeninin bir parçasıdır.
- HBeAb: HBeAg’ye karşı oluşan antikordur.
HBV’nin bulaşma yolları şunlardır:
- Kan yoluyla bulaşma: HBV, enfekte kan ve kan ürünleri ile temas yoluyla bulaşır. Bulaşma yolları arasında kan transfüzyonu, iğne paylaşımı, dövme ve piercing yaptırma, diş tedavisi ve cerrahi işlemler sayılabilir.
- Cinsel yolla bulaşma: HBV, cinsel ilişki yoluyla bulaşır. Bulaşma riski, cinsel partnerlerin sayısı ve cinsel ilişki sırasında kullanılan korunma yöntemleri ile ilişkilidir.
- Anne-çocuk geçişi: HBV, enfekte anneden bebeğe doğum sırasında bulaşır. Doğum sırasında bebeğe bulaşma riskini azaltmak için, enfekte annelere doğumdan önce ve sonra aşı yapılır.
HBV’nin Belirtileri
HBV enfeksiyonunun belirtileri, enfeksiyonun şiddetine ve süresine bağlı olarak değişebilir. Akut HBV enfeksiyonu geçiren kişilerin yaklaşık %30-50’sinde hiçbir belirti görülmez. Belirti gösteren kişilerde ise belirtiler genellikle enfeksiyondan 2-6 hafta sonra ortaya çıkar. En yaygın belirtiler şunlardır:
- Yorgunluk
- İştahsızlık
- Bulantı
- Kusma
- Karın ağrısı
- İdrar renginde koyulaşma
- Sarılık
Kronik HBV enfeksiyonu olan kişilerin yaklaşık %20-30’unda hiçbir belirti görülmez. Belirti gösteren kişilerde ise belirtiler genellikle enfeksiyondan yıllar sonra ortaya çıkar. Kronik HBV enfeksiyonunun en yaygın belirtileri şunlardır:
- Yorgunluk
- İştahsızlık
- Karın ağrısı
- Sarılık
- Kaşıntı
- Ciltte kızarıklık
- Karaciğer büyümesi
HBV’nin Teşhisi
HBV enfeksiyonunun teşhisi için kan testleri yapılır. Bu testler, virüsün antijenlerini ve antikorlarını tespit eder.
HBV’nin Tedavisi
Akut HBV enfeksiyonunun tedavisi yoktur. Ancak, belirtileri hafifletmek için destekleyici tedavi uygulanabilir.
Kronik HBV enfeksiyonunun tedavisinde, virüsün çoğalmasını engelleyen ilaçlar kullanılır. Bu ilaçlar, virüsün vücuttan atılmasını sağlamaz, ancak enfeksiyonun ilerlemesini ve karaciğer hasarını önlemeye yardımcı olur.
HBV’nin Önlenmesi
HBV enfeksiyonunun önlenmesi için şunlar yapılabilir:
- Kan ve kan ürünleri bağışlamadan önce test edilir.
- Enfekte kişilerle cinsel ilişki sırasında kondom kullanılır.
- Dövme ve piercing yaptırırken steril malzemeler kullanılır.
- Diş tedavisi ve cerrahi işlemler sırasında gerekli önlemler alınır.
- Hamile kadınlara doğumdan önce ve sonra HBV aşısı yapılır.
HBV’nin Komplikasyonları
HBV enfeksiyonu, kronik karaciğer hastalığı, karaciğer kanseri ve siroz gibi ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir.
Kronik Karaciğer Hastalığı: HBV enfeksiyonu, kronik karaciğer hastalığına yol açabilir. Kronik karaciğer hastalığı, karaciğerde iltihaplanmaya ve hasara neden olur. Kronik karaciğer hastalığı olan kişilerde, karaciğer yetmezliği, karaciğer kanseri ve siroz gibi ciddi sağlık sorunları riski artar.
Karaciğer Kanseri: HBV enfeksiyonu, karaciğer kanserine yol açabilir. Karaciğer kanseri, karaciğerde gelişen kanser türüdür. Karaciğer kanseri, erken teşhis edildiğinde tedavi edilebilir, ancak ilerlemiş vakalarda ölümcül olabilir.
Siroz: Si