İç ve Dış Parazitler
Parazitler, diğer canlıların üzerinde veya içinde yaşayan ve onlardan beslenen organizmalardır. İç parazitler, vücudun içinde yaşayan parazitlerdir. Dış parazitler ise vücudun dışında yaşayan parazitlerdir.
İç Parazitler
İç parazitler, vücudun çeşitli organlarında yaşayabilirler. En sık görülen iç parazitler şunlardır:
- Solucanlar: Solucanlar, uzun ve ince gövdeli parazitlerdir. Vücudun çeşitli organlarında yaşayabilirler. En sık görülen solucan türleri şunlardır:
- Ascaris lumbricoides (Yuvarlak solucan)
- Enterobius Vermicularis (Oksiür)
- Trichuris trichiura (Kamçı solucanı)
- Ancylostoma duodenale (Kancalı solucan)
- Necator americanus (Kancalı solucan)
- Protozoalar: Protozoalar, tek hücreli parazitlerdir. Vücudun çeşitli organlarında yaşayabilirler. En sık görülen protozoa türleri şunlardır:
- Entamoeba histolytica (Amip)
- Giardia lamblia (Giardia)
- Cryptosporidium paroum (Kriptosporidyum)
- Plasmodia (Sıtma paraziti)
- Metazoalar: Metazoalar, çok hücreli parazitlerdir. Vücudun çeşitli organlarında yaşayabilirler. En sık görülen metazoa türleri şunlardır:
- Taenia solium (Domuz tenyası)
- Taenia saginata (Sığır tenyası)
- Diphyllobothrium latum (Balık tenyası)
- Fasciola hepatica (Karaciğer kelebeği)
- Clonorchis sinensis (Çin karaciğer kelebeği)
Dış Parazitler
Dış parazitler, vücudun dışında yaşayan parazitlerdir. En sık görülen dış parazitler şunlardır:
- Bitler: Bitler, küçük ve kanatsız böceklerdir. Vücudun çeşitli bölgelerinde yaşayabilirler. En sık görülen bit türleri şunlardır:
- Pediculus humanus capitis (Saç biti)
- Pediculus humanus corporis (Vücut biti)
- Phthirus pubis (Kasık biti)
- Uyuz böcekleri: Uyuz böcekleri, küçük ve oval şekilli akarlardır. Vücudun çeşitli bölgelerinde yaşayabilirler. En sık görülen uyuz böceği türleri şunlardır:
- Sarcoptes scabiei (Uyuz böceği)
- Demodex folliculorum (Demodex uyuz böceği)
- Keneler: Keneler, eklembacaklılar sınıfından parazitlerdir. Vücudun çeşitli bölgelerine tutunarak kan emerler. En sık görülen kene türleri şunlardır:
- Ixodes ricinus (Ortak kene)
- Dermacentor variabilis (Amerikan köpek kenesi)
- Rhipicephalus sanguineus (Köpek kenesi)
- Pireler: Pireler, küçük ve kanatsız böceklerdir. Vücudun çeşitli bölgelerinde yaşayabilirler. En sık görülen pire türleri şunlardır:
- Pulex irritans (İnsan piresi)
- Ctenocephalides canis (Köpek piresi)
- Ctenocephalides felis (Kedi piresi)
İç ve Dış Parazitlerin Belirtileri
İç ve dış parazitlerin belirtileri, parazitin türüne ve vücuttaki konumuna göre değişebilir. En sık görülen iç ve dış parazit belirtileri şunlardır:
- Karın ağrısı
- İshal
- Kabızlık
- Mide bulantısı
- Kusma
- Kilo kaybı
- Yorgunluk
- Uykusuzluk
- Kaşıntı
- Kızarıklık
- Şişlik
- Lenf bezlerinde büyüme
- Ateş
İç ve Dış Parazitlerin Tanısı
İç ve dış parazitlerin tanısı, doktor tarafından yapılan fizik muayene ve laboratuvar testleri ile konulur. Laboratuvar testleri arasında şunlar yer alır:
- Dışkı testi
- Kan testi
- İdrar testi
- Akıntı testi
- Deri kazıntısı testi
İç ve Dış Parazitlerin Tedavisi
İç ve dış parazitlerin tedavisi, parazitin türüne ve vücuttaki konumuna göre değişebilir. En sık kullanılan iç ve dış parazit tedavileri şunlardır:
- İlaç tedavisi
- Cerrahi tedavi
- Lazer tedavisi
- Kriyoterapi (Dondurarak tedavi)
- Elektroterapi (Elektrikle tedavi)
İç ve Dış Parazitlerden Korunma
İç ve dış parazitlerden korunmak için şunlara dikkat edilmelidir:
- Ellerinizi sık sık yıkayın.
- Meyve ve sebzeleri iyice yıkayın.
- Et ve balığı iyi pişirin.
- Süt ve süt ürünlerini pastörize edilmiş olarak tüketin.
- Evcil hayvanlarınızı düzenli olarak iç ve dış parazit tedavisi yaptırın.
- Sinek ve sivrisineklerden korunmak için sineklik ve böcek kovucu kullanın.
- Seyahat ederken, yerel sağlık koşulları hakkında bilgi edinin ve önlemlerinizi alın.
Faydalı Siteler
- Dünya Sağlık Örgütü (WHO): https://www.who.int/
- ABD Hastalık Kontrol ve Korunma Merkezleri (CDC): https://www.cdc.gov/
- Türkiye Halk Sağlığı Kurumu (THSK): https://www.hsgm.gov.tr/
- Parazitoloji Derneği: https://www.parazitoloji.org.tr/
İlgili Dosyalar
- İç ve Dış Parazitler Hakkında Bilgi: https://www.hsgm.gov.tr/tr/icerik/ic-ve-dis-parazitler-hakkinda-bilgi
- İç ve Dış Parazitlerden Korunma Yolları: https://www.cdc.gov/parasites/about.html
- İç ve Dış Parazitlerin Tedavisi: https://www.who.int/parasitic_diseases/resources/en/