İsmet İnönü’nün Ekonomik Politikaları: Eem (Emekli Emlak Vergisi)
Giriş
İsmet İnönü, Türkiye Cumhuriyeti’nin ikinci cumhurbaşkanı ve 1923-1937 ve 1961-1965 yılları arasında başbakanlık yapmıştır. İnönü’nün ekonomik politikaları, Türkiye’nin modernleşme ve kalkınma sürecini şekillendirmede önemli bir rol oynamıştır. Bu politikalar arasında en dikkate değer olanlardan biri Emekli Emlak Vergisi (EEM) olmuştur.
EEM’nin Amacı
EEM, 1936 yılında İnönü hükümeti tarafından çıkarılan bir vergidir. Verginin amacı, emeklilerin gelirlerini artırmak ve onlara daha iyi bir yaşam standardı sağlamaktı. Vergi, emeklilerin sahip olduğu emlaklar üzerinden alınmaktaydı.
EEM’nin Uygulanması
EEM, emeklilerin sahip olduğu konutlar, işyerleri ve diğer emlaklar üzerinden uygulanmaktaydı. Vergi oranı, emlağın değerine ve emeklinin gelirine göre değişmekteydi. Vergi, emeklilerin aylık maaşlarından kesilmekteydi.
EEM’nin Etkileri
EEM, emeklilerin gelirlerini önemli ölçüde artırmıştır. Vergi, emeklilerin daha iyi konutlarda yaşamalarına, daha iyi beslenmelerine ve sağlık hizmetlerine erişmelerine olanak sağlamıştır. Ayrıca, EEM, emeklilerin ekonomik faaliyetlere katılmalarını teşvik etmiştir.
EEM’nin Eleştirileri
EEM, bazı eleştirilere de maruz kalmıştır. Eleştirmenler, verginin emeklilerin tasarruflarını azalttığını ve onları borçlanmaya zorladığını savunmuşlardır. Ayrıca, verginin adil olmadığını, çünkü tüm emeklilerin aynı oranda vergi ödemediğini ileri sürmüşlerdir.
EEM’nin Kaldırılması
EEM, 1983 yılında kaldırılmıştır. Verginin kaldırılmasının nedeni, ekonomik koşulların değişmesi ve emeklilerin gelirlerinin artmasıdır. Ayrıca, verginin adil olmadığı ve emeklilerin tasarruflarını azalttığı yönündeki eleştiriler de verginin kaldırılmasında etkili olmuştur.
Sonuç
EEM, Türkiye’nin ekonomik tarihinde önemli bir yere sahiptir. Vergi, emeklilerin gelirlerini artırmış ve onlara daha iyi bir yaşam standardı sağlamıştır. Ancak, vergi bazı eleştirilere de maruz kalmış ve 1983 yılında kaldırılmıştır.
İlgili Kaynaklar
- Emekli Emlak Vergisi Hakkında Kanun
- Emekli Emlak Vergisi Hakkında Yönetmelik
- Emekli Emlak Vergisi Hesaplama