Kabızlık Nedir?
Kabızlık, bağırsaklardan dışkının normalden daha az sıklıkta veya daha zor geçmesi durumudur. Kabızlık, erişkinlerde haftada üç defadan az dışkılama veya dışkının sert, kuru ve zor geçmesi olarak tanımlanır. Çocuklarda ise haftada iki defadan az dışkılama veya dışkının sert, kuru ve zor geçmesi kabızlık olarak kabul edilir.
Kabızlık Nedenleri
Kabızlık, birçok nedene bağlı olarak ortaya çıkabilir. En yaygın nedenler şunlardır:
- Lif eksikliği: Lif, dışkının yumuşamasına ve bağırsaklardan daha kolay geçmesine yardımcı olur. Lif bakımından fakir bir diyet yapmak kabızlığa neden olabilir.
- Yetersiz sıvı alımı: Su, dışkının yumuşamasına ve bağırsaklardan daha kolay geçmesine yardımcı olur. Yetersiz su alımı kabızlığa neden olabilir.
- Hareketsizlik: Düzenli egzersiz yapmak bağırsak hareketlerini uyarmaya ve kabızlığı önlemeye yardımcı olur. Hareketsiz bir yaşam tarzı kabızlığa neden olabilir.
- Bazı ilaçlar: Bazı ilaçlar, kabızlığa neden olabilir. Bu ilaçlar arasında ağrı kesiciler, antidepresanlar, antihistaminikler ve bazı tansiyon ilaçları bulunur.
- Doğum kontrolü hapları: Doğum kontrolü hapları, kabızlığa neden olabilir.
- Bazı hastalıklar: Bazı hastalıklar, kabızlığa neden olabilir. Bu hastalıklar arasında tiroid bezi hastalıkları, Parkinson hastalığı, multipl skleroz, diyabet ve anemi bulunur.
- Anal fissür veya hemoroid: Anal fissür veya hemoroid, dışkılama sırasında ağrıya neden olabilir. Bu ağrı, dışkılamayı geciktirebilir ve kabızlığa neden olabilir.
- Stres: Stres, bağırsak hareketlerini yavaşlatabilir ve kabızlığa neden olabilir.
Kabızlık Belirtileri
Kabızlığın başlıca belirtileri şunlardır:
- Haftada üç defadan az dışkılama
- Dışkının sert, kuru ve zor geçmesi
- Dışkıyı çıkarmak için ıkınmak
- Dışkılama sırasında ağrı veya rahatsızlık hissi
- Gaz sancısı
- Şişkinlik
- Bulantı veya kusma
Kabızlık Tedavisi
Kabızlık tedavisi, nedene göre değişir. Lif eksikliği, yetersiz sıvı alımı veya hareketsizlik gibi nedenlerden kaynaklanan kabızlıklarda, bu nedenlerin giderilmesi ile kabızlık genellikle düzelir.
Lif bakımından zengin gıdalar tüketmek: Lif bakımından zengin gıdalar, dışkının yumuşamasına ve bağırsaklardan daha kolay geçmesine yardımcı olur. Lif bakımından zengin gıdalar arasında sebzeler, meyveler, tam tahıllar ve kuru baklagiller bulunur.
Bol su içmek: Su, dışkının yumuşamasına ve bağırsaklardan daha kolay geçmesine yardımcı olur. Yetişkinlerin günde en az 8-10 bardak su içmesi önerilir.
Düzenli egzersiz yapmak: Düzenli egzersiz yapmak bağırsak hareketlerini uyarmaya ve kabızlığı önlemeye yardımcı olur. Yetişkinlerin haftada en az 150 dakika orta düzeyde veya 75 dakika şiddetli aerobik aktivite yapması önerilir.
Bazı ilaçların kullanımı: Bazı durumlarda, kabızlığa neden olan ilaçlar değiştirilebilir veya dozları azaltılabilir.
Bitkisel çözümler: Bazı bitkisel çözümler, kabızlığa iyi gelebilir. Bu çözümler arasında rezene çayı, keten tohumu, kefir ve aloe vera bulunur.
Kabızlığı Önlemek İçin Neler Yapılabilir?
Kabızlığı önlemek için aşağıdakiler yapılabilir:
- Lif bakımından zengin gıdalar tüketin.
- Bol su için.
- Düzenli egzersiz yapın.
- Kabızlığa neden olabilecek ilaçları doktorunuza danışmadan kullanmayın.
Kabızlığın Tedavisinde Dikkat Edilmesi Gerekenler
Kabızlığın tedavisinde aşağıdakilere dikkat edilmesi gerekir:
- Kabızlık tedavisinde bitkisel çözümleri kullanmadan önce doktorunuza danışmanız önerilir.
- **Kabızlık tedavisinde kullanılan ilaçların yan etkileri olabilir. Bu nedenle, ilaçların kullanımı sırasında doktorunuzun talimatlarına uymanız