Klasik Koşullanma Köpek Deneyi
Klasik koşullanma, bir uyarıcıya verilen tepkinin, daha önce o uyarıcıyla ilişkilendirilen başka bir uyarıcıya da verilmesi sürecidir. Bu kavram ilk olarak 19. yüzyılda Rus fizyolog Ivan Pavlov tarafından keşfedilmiştir. Pavlov, köpeklerin sindirim sistemini araştırırken, köpeklerin yemek yemeden önce salya akıtmaya başladığını fark etti. Bu gözlemden yola çıkarak, köpeklerin yemek yemeden önce duydukları sesin, yemek yemeyle ilişkilendirildiğini ve bu nedenle salya akıtmaya başladıklarını düşündü.
Pavlov, bu hipotezi test etmek için bir deney tasarladı. Deneyde, bir köpeği bir odaya koydu ve köpeğin önüne yemek koydu. Köpek yemeğe yaklaştığında, Pavlov bir zil çaldı. Köpek, zili duyduğunda salya akıtmaya başladı. Pavlov, bu deneyi birkaç kez tekrarladı ve her seferinde köpek, zili duyduğunda salya akıtmaya başladı.
Pavlov, bu deneyden sonra, bir uyarıcıya verilen tepkinin, daha önce o uyarıcıyla ilişkilendirilen başka bir uyarıcıya da verilmesi sürecine “klasik koşullanma” adını verdi. Klasik koşullanma, öğrenmenin en temel biçimidir ve birçok farklı alanda kullanılır. Örneğin, klasik koşullanma, fobilerin tedavisinde, alışkanlıkların değiştirilmesinde ve pazarlamada kullanılır.
Klasik Koşullanma Köpek Deneyinin Adımları
- Koşulsuz Uyarıcı (KU): Bu, doğal olarak bir tepkiyi tetikleyen uyarıcıdır. Örneğin, yemek yemek, koşulsuz uyarıcıdır çünkü doğal olarak salya akıtma tepkisini tetikler.
- Koşulsuz Tepki (KT): Bu, koşulsuz uyarıcıya verilen doğal tepkidir. Örneğin, salya akıtma, koşulsuz tepkidir çünkü doğal olarak yemek yeme koşulsuz uyarıcısına verilir.
- Koşullu Uyarıcı (KÖ): Bu, başlangıçta koşulsuz tepkiyi tetiklemeyen, ancak koşulsuz uyarıcıyla ilişkilendirildiğinde koşulsuz tepkiyi tetiklemeye başlayan uyarıcıdır. Örneğin, zil sesi, koşullu uyarıcıdır çünkü başlangıçta salya akıtma koşulsuz tepkisini tetiklemez, ancak yemek yeme koşulsuz uyarıcısıyla ilişkilendirildiğinde salya akıtma koşulsuz tepkisini tetiklemeye başlar.
- Koşullu Tepki (KÖT): Bu, koşullu uyarıcıya verilen öğrenilmiş tepkidir. Örneğin, salya akıtma, koşullu tepkidir çünkü doğal olarak yemek yeme koşulsuz uyarıcısına verilir, ancak zil sesi koşullu uyarıcısıyla ilişkilendirildiğinde zil sesi koşullu uyarıcısına da verilir.
Klasik Koşullanma Köpek Deneyinin Sonuçları
Pavlov’un klasik koşullanma köpek deneyi, klasik koşullanmanın varlığını gösterdi. Deneyde, köpekler yemek yemeden önce duydukları sesin, yemek yemeyle ilişkilendirildiğini ve bu nedenle salya akıtmaya başladıklarını öğrendiler. Bu deney, klasik koşullanmanın öğrenmenin en temel biçim olduğunu ve birçok farklı alanda kullanıldığını gösterdi.
Klasik Koşullanma Köpek Deneyiyle İlgili Faydalı Siteler ve Dosyalar
- Klasik Koşullanma Köpek Deneyi Hakkında Makale
- Klasik Koşullanma Köpek Deneyi Hakkında Video
- Klasik Koşullanma Köpek Deneyi Hakkında Sunum