Kudur: Ölümcül Bir Virüs
Giriş
Kudur, merkezi sinir sistemini etkileyen ölümcül bir viral enfeksiyondur. Rabies virüsü tarafından neden olur ve genellikle enfekte hayvanların ısırıkları veya çizikleri yoluyla insanlara bulaşır. Kudur, tedavi edilmezse neredeyse her zaman ölümcüldür.
Kudur Virüsü
Kudur virüsü, Rhabdoviridae ailesine ait bir RNA virüsüdür. Virüs, enfekte hayvanların tükürüğünde bulunur ve ısırıklar veya çizikler yoluyla insanlara bulaşabilir. Virüs, merkezi sinir sistemine ulaştığında beyin ve omuriliği enfekte eder.
Kudurun Belirtileri
Kudurun kuluçka süresi 2 hafta ile 6 ay arasında değişebilir. Belirtiler genellikle iki aşamada ortaya çıkar:
- Prodromal Aşama: Bu aşamada, kişiler grip benzeri belirtiler yaşayabilir, bunlar şunları içerir:
- Ateş
- Baş ağrısı
- Yorgunluk
- İştahsızlık
- Bulantı ve kusma
- Akut Nörolojik Aşama: Bu aşamada, virüs merkezi sinir sistemine ulaşır ve aşağıdakiler gibi ciddi nörolojik belirtilere neden olur:
- Hidrofobi (su korkusu)
- Aerofobi (hava korkusu)
- Kas spazmları
- Felç
- Koma
Kudurun Teşhisi
Kudur genellikle semptomlara ve hastanın enfekte bir hayvanla temas geçmişine dayanarak teşhis edilir. Virüsü tespit etmek için kan testleri veya beyin biyopsisi de yapılabilir.
Kudurun Tedavisi
Kudurun tedavisi yoktur. Ancak, erken teşhis ve tedavi, semptomları hafifletebilir ve hastanın hayatta kalma şansını artırabilir. Tedavi şunları içerir:
- Aşı: Kudur aşısı, virüse karşı antikorlar üretmeye yardımcı olur. Aşı, ısırık veya çizikten sonra mümkün olan en kısa sürede uygulanmalıdır.
- İmmünglobulin: İmmünglobulin, virüse karşı antikorlar içeren bir kan ürünüdür. Aşı ile birlikte ısırık veya çizikten sonra verilir.
- Yara Bakımı: Isırık veya çizikler hemen sabun ve suyla yıkanmalı ve dezenfekte edilmelidir.
Kudurun Önlenmesi
Kudurun önlenmesinin en iyi yolu aşı olmaktır. Aşı, yüksek riskli bölgelerde yaşayan veya seyahat eden kişiler için önerilir. Diğer önleyici tedbirler şunları içerir:
- Enfekte hayvanlardan uzak durmak
- Hayvanları aşılatmak
- Isırık veya çiziklerden sonra derhal tıbbi yardım almak
Faydalı Siteler ve Dosyalar
- Dünya Sağlık Örgütü (WHO): https://www.who.int/rabies/en/
- Amerika Birleşik Devletleri Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri (CDC): https://www.cdc.gov/rabies/
- Kudur Aşılama Bilgileri: https://www.cdc.gov/rabies/vaccines/index.html
- Kudur Önleme ve Kontrol Kılavuzu: https://www.who.int/rabies/resources/9789241547985/en/