Oyun Bağımlılığı: Nedir, Belirtileri Nelerdir, Nasıl Önlenir ve Tedavi Edilir?
Oyun bağımlılığı, son yıllarda giderek daha yaygın hale gelen bir davranışsal bağımlılık türüdür. Bilgisayar, video ve çevrimiçi oyunların yaygınlaşmasıyla birlikte, bu oyunlara aşırı derecede bağlanan ve günlük yaşamını olumsuz etkileyen kişilerin sayısı da artmıştır.
**Oyun bağımlılığı, *DSM-5* (Ruhsal Bozuklukların Tanısal ve İstatistiksel El Kitabı) tarafından “Kumar Bozukluğu” başlığı altında tanımlanmaktadır. Ancak, oyun bağımlılığı ile kumar bağımlılığı arasında bazı önemli farklılıklar bulunmaktadır. Kumar bağımlılığında, kişinin kumar oynama davranışı, para kazanma veya kaybetme arzusuyla motive olmaktadır. Oyun bağımlılığında ise, kişinin oyun oynama davranışı, oyun oynamaktan elde edilen haz ve ödül duygusuyla motive olmaktadır.**
Oyun bağımlılığının kesin nedenleri henüz tam olarak bilinmemekle birlikte, genetik, çevresel ve psikolojik faktörlerin rol oynadığı düşünülmektedir. Genetik faktörler, kişinin beyin kimyası ve yapısı üzerinde etkili olarak, kişinin oyun oynamaya karşı daha duyarlı hale gelmesine neden olabilmektedir. Çevresel faktörler arasında, ailede bağımlılık öyküsünün olması, oyun oynama fırsatının fazla olması ve oyun oynamanın kolay ve erişilebilir olması gibi faktörler yer almaktadır. Psikolojik faktörler arasında ise, duygusal problemler, stres, kaygı ve depresyon gibi faktörler yer almaktadır.
**Oyun bağımlılığının belirtileri, kişiden kişiye farklılık gösterebilmektedir. Ancak, genel olarak aşağıdaki belirtilerden bir veya birkaçının görülmesi, oyun bağımlılığının bir işareti olabilir:
- Oyun oynamaya karşı aşırı istek ve dürtü
- Oyun oynama süresini kontrol edememe
- Oyun oynama nedeniyle sosyal, iş veya okul gibi yaşam alanlarında sorunlar yaşama
- Oyun oynama nedeniyle sorumluluklarını ihmal etme
- Oyun oynama nedeniyle maddi veya duygusal kayıplar yaşama
- Oyun oynama nedeniyle sağlık sorunları yaşama
**Oyun bağımlılığı, kişinin fiziksel, ruhsal ve sosyal sağlığını olumsuz yönde etkileyen bir durumdur. Oyun bağımlılığı olan kişilerde, aşağıdaki gibi sorunlar görülebilmektedir:
- Fiziksel sorunlar: Göz yorgunluğu, boyun ve sırt ağrısı, uykusuzluk, kilo alma veya verme gibi sorunlar
- Ruhsal sorunlar: Depresyon, kaygı, öfke kontrol sorunları, sosyal izolasyon gibi sorunlar
- Sosyal sorunlar: Aile ve arkadaş ilişkilerinde bozulma, iş veya okul başarılarında düşüş gibi sorunlar
**Oyun bağımlılığı, erken teşhis ve tedavi ile önlenebilen veya kontrol altına alınabilen bir durumdur. Oyun bağımlılığının tedavisinde, *psikoterapi* ve ilaç tedavisi gibi yöntemler kullanılabilmektedir. Psikoterapide, kişinin oyun oynama davranışının altında yatan nedenlerin anlaşılması ve bu nedenlerin ortadan kaldırılması hedeflenmektedir. İlaç tedavisinde ise, kişinin oyun oynama davranışını kontrol altına almak için antidepresan veya antianksiyete ilaçları kullanılabilmektedir.**
**Oyun bağımlılığını önlemek için, aşağıdaki önlemlerin alınması faydalı olacaktır:
- Çocukların ve gençlerin oyun oynama sürelerini sınırlandırmak
- Oyun oynamanın olumsuz etkileri hakkında farkındalık yaratmak
- Oyun oynama davranışının altında yatan nedenleri belirlemek ve bu nedenlerin ortadan kaldırılması için çalışmak
Oyun bağımlılığı, günümüzde giderek daha yaygın hale gelen bir davranışsal bağımlılık türüdür. Oyun bağımlılığı olan kişilerin, erken teşhis ve tedavi ile bu sorundan kurtulmaları mümkündür.
Özet
- Oyun bağımlılığı, son yıllarda giderek daha yaygın hale gelen bir davranışsal bağımlılık türüdür.
- Oyun bağımlılığı, DSM-5 tarafından “Kumar Bozukluğu” başlığı altında tanımlanmaktadır.
- Oyun bağımlılığının kesin nedenleri henüz tam olarak bilinmemekle birlikte, genetik, çevresel ve psikolojik faktörlerin rol oynadığı düşünülmektedir.
- Oyun bağımlılığının belirtileri, kişiden kişiye farklılık gösterebilmektedir.
- Oyun bağımlılığı, kişinin fiziksel, ruhsal ve sosyal sağlığını olumsuz yönde etkileyen bir durumdur.
- Oyun bağımlılığı, erken teşhis ve tedavi ile önlenebilen veya kontrol altına alınabilen bir durumdur.
- Oyun bağımlılığını önlemek için, çocukların ve gençlerin oyun oynama sürelerini sınırlandırmak, oyun oynamanın olumsuz etkileri hakkında farkındalık yaratmak ve oyun oynama davranışının altında yatan nedenleri belirlemek ve bu nedenlerin ortadan kaldırılması için çalışmak faydalı